Birleşmiş Milletler’in 2026 yılını “Sürdürülebilir Kalkınma için Uluslararası Gönüllülük Yılı” ilan etmesi, gönüllülüğün küresel düzeyde taşıdığı kritik önemi bir kez daha ortaya koyuyor. Gönüllülük; yoksulluğu azaltmaktan eğitime, eşitsizlikleri gidermekten iklim eylemini güçlendirmeye kadar Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın merkezinde yer alan bir değer. Dünyanın dört bir yanındaki gönüllüler, toplumların dayanıklılığını artırırken aynı zamanda bireylerin hayatında anlamlı değişimler yaratıyor.
Türkiye’de gönüllülük kültürünü güçlendirmeyi hedefleyen Sivil Katılım Projesi, bu kapsamda önemli adımlar atıyor. Proje, gönüllülük için elverişli bir ortam yaratmayı, gönüllülüğü teşvik edecek bir yasal çerçeve oluşturmayı ve toplumda gönüllülüğün önemine dair farkındalık yaratmayı amaçlıyor.
Gönüllülük İçin Güçlü Bir Yasal Çerçeve
Sivil Katılım Projesi’nin Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü koordinasyonunda yürütülen üçüncü bileşeni, Türkiye’de gönüllülüğü destekleyen yasal düzenlemeler geliştirmeyi ve gönüllülüğü daha sistematik bir yapıya kavuşturmayı hedefliyor. Bu amaçla, öncelikle gönüllülük alanında politika seçeneklerinin geliştirilmesi ve mevzuat ihtiyacının tespitine yönelik mevcut durum ve ihtiyaç analizi çalışması yapıldı. Ardından Ankara, İstanbul, İzmir ve projenin pilot illeri olan Gaziantep ve Mersin’de kamu kurumu, sivil toplum kuruluşları, gönüllüler ve üniversitelerden temsilciler ile mülakat, odak grup görüşmesi ve toplantılar gerçekleştirildi, anketler aracılığıyla temsilcilerin görüşleri alınarak Türkiye’de gönüllüğe ilişkin yasal düzenleme önerilerini de içinde barındıracak şekilde politika önerileri oluşturuldu.
Proje kapsamında bugüne kadar 750’den fazla kamu kurumu, sivil toplum, yerel yönetim temsilcisi ve akademisyen bir araya geldi. Gönüllü haklarından, gönüllülerin kişisel verilerinin korunmasına kadar birçok konu kapsayıcı bir süreçle ele alındı. Bu süreç, gönüllülük alanında iş birliğini ve ortak aklı güçlendiren bir zemin oluşturdu.
VolunFest: Gençlerden Gönüllülüğe Güçlü Katkı
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Türkiye Belediyeler Birliği, Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü, Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı temsilcilerinin de katılımıyla Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin ev sahipliğinde 18 Ekim 2024’te Çanakkale’de düzenlenen VolunFest, gönüllülüğün yaygınlaştırılması ve politika süreçlerine vatandaşların dahil edilmesi için önemli bir adım oldu. Çanakkale Valisi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü’nün açılış konuşmalarıyla başlayan, yaklaşık 1.000 katılımcının yer aldığı, etkinlikte gençler ve gönüllüler, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarıyla buluşarak gönüllülük deneyimini doğrudan yaşama fırsatı buldu.
Dünya Gönüllüler Günü: Etkileşim ve Farkındalık Haftası
5 Aralık Dünya Gönüllüler Günü kapsamında, 2-6 Aralık haftasında sosyal medya üzerinden farkındalık yaratacak bir kampanya başlatıldı. Bu kampanyada gönüllülüğün bireyler ve toplum üzerindeki etkisi vurgulanarak; “Gönüllü Kahramanlar Serisi” ile ilham veren hikayeler paylaşıldı. Çanakkale Bisiklet Platformu, Akdeniz Üçüncü Göz Eğitim ve Gençlik Derneği ile Çanakkale El Emeğini Değerlendirme Derneği’nin hikayeleri, “Küçük bir adım, büyük bir değişim yaratır” mesajını bir kez daha hatırlattı.
Sivil Katılım ve Gönüllülük için Somut AdımlarSivil Katılım Projesi kapsamında belirlenen 7 pilot ilde hazırlanan 2025-2027 Sivil Katılım Stratejisi ve Eylem Planlarında da gönüllülük vurgulanan hususlar arasında yer alıyor. Bu stratejiler, gönüllülüğü toplum genelinde yaygınlaştırmayı ve afetlere karşı daha hazırlıklı bir toplum oluşturmayı hedefliyor.
Çanakkale’de Kızılay, AFAD ve Orman Gönüllü programlarının farkındalığı artırılarak daha fazla katılımın teşvik edilmesi sağlanacak. Elazığ’da ise, kırsal ve kentsel alanlarda gönüllü ekipler kurulacak, eğitimlerle afetlere hazırlık sağlanacak ve gönüllülük temelli dayanışma kültürü güçlendirilecek. Eskişehir’de, erişilebilir bir şehir oluşturmak amacıyla dijital platformlar aracılığıyla gönüllülük faaliyetleri desteklenecek ve kırılgan grupların süreçlere katılımı teşvik edilecektir. Gaziantep’te, gönüllülük programları ve Gönüllü Politika Belgesi oluşturulacak, gönüllü grupları organize edilecek ve gönüllülük bilincini artırmak için çeşitli etkinlikler düzenlenecek. Manisa’da pilot mahallelerde İklim Gönüllü Muhtarların belirlenmesi ve farkındalık amaçlı mahalle etkinlikleri yapılacak. Mersin’de, afet süreçlerinde gönüllülüğü artırmak için mahalle düzeyinde gönüllü havuzları oluşturulacak, eğitimler verilecek ve gönüllülere afet bilinci kazandırılacaktır. Trabzon’da ise gönüllü turizm elçileri ve gönüllü çevre denetçileri oluşturulacaktır.
Harekete Geçme Zamanı
Gönüllülük, toplumları dönüştürmek ve daha iyi bir geleceğe doğru ilerlemek için en güçlü araçlardan biridir. Siz de bir adım atarak, bu değişimin bir parçası olabilir ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirebilirsiniz.
Eğitimden çevre korumaya, afet yardımlarından kültürel mirasın korunmasına kadar birçok alanda gönüllü olunabilir. Dünya Gönüllüler Günü’nde, gönüllülük çalışmalarına katılarak siz de bu değişimin bir parçası olabilir, sürdürülebilir kalkınma için değerli bir adım atabilirsiniz. Gönüllü Ol Fark Yarat!
Sivil Katılım Projesi’nin gönüllülük kampanyası için Sivil Katılım Projesinin sosyal medya hesaplarını takip edebilirsiniz.